Begin de jaren 90 was nivelleren niet zo’n gekend begrip als de dag van vandaag. Deels kwam dit door de technische ontwikkelingen die de sector sterk veranderde op korte tijd. Vandaag de dag worden kilvers en levellers meer en meer ingezet op werven. Pieter Blomme, zaakvoerder van Dranicon, maakte dit mee vanaf het begin. Terra sprak met Pieter over de vooruitgang en de stand van zaken in de sector.
Terra: Hoe ben je met het nivelleer-verhaal en Dranicon begonnen?
Pieter Blomme: “Mijn ouders hadden vroeger een tuinbouwbedrijf waardoor ik de opleiding tuinbouw volgde, maar vanaf het begin van de opleiding had ik meteen een klik met de mechanisatie in land- en tuinbouw. Daarom lag mijn keuze voor stages ook altijd bij mechanisatiebedrijven en heb ik de tuinbouw later ook links laten liggen. Eind de jaren 90 ben ik in het grondwerk terecht gekomen doordat mijn neef niet altijd de tijd had om rond te rijden met zijn tractor en kipper. Een onbekende wereld, maar niet veel later zat ik op mijn eigen Atlas 1302 bandenkraan. Enkele jaren later kwam er ook een vrachtwagen met een containersysteem bij. Begin 2000 moesten we langs de spoorweg in Zaventem verschillende stronken uitfrezen. Daarvoor hadden we een Volvo 340 gekocht. Echter bestonden er toen nog geen aanbouwstukken om stronken uit te frezen. Daarom maakte ik zelf een frees met een hydromotor. De snelheid van de schijf met een diameter van 1 meter en een dikte van 6 centimeter bedroeg 1.400 toeren per minuut wat dubbel zo snel is als de hedendaagse machines op de markt. Rond dezelfde tijd wou ik ook investeren in een kilver. Echter waren de nieuwprijzen torenhoog en tweedehands machines vond je zo goed als niet. Daarom vond ik er zelf niets beter op om er één te maken. De eerste kilverbak werd al snel verkocht aan een collega, dus moest ik er opnieuw één maken voor mezelf. Dit verhaal herhaalde zich en zo begon ik kilverbakken te maken op bestelling. De meeste waren standaard 3 meter, maar ook smallere kilverbakken met deuren werden gefabriceerd. Bij Harcon werden alle besturingen aangekocht om te monteren op de kilverbakken. Harcon stelde wat later ook de vraag of het mogelijk was om zijn levellers en kilverbakken te verkopen in België. Omdat de vraag groter was dan hetgeen ik kon produceren, heb ik beslist om in zee te gaan met Harcon. Momenteel bouw ik zelf nog kilverbakken en levellers voor klanten met specifieke wensen die Harcon niet heeft in zijn productcatalogus, maar het grootste deel wordt via Harcon geleverd. Met onze demomachine staan we klaar om klanten bij te staan die teveel werk hebben met hun eigen kilver. Zelf neem ik geen orders aan van opdrachtgevers, die geef ik door aan mijn eigen klanten. Door zelf nog in het werkveld te staan, blijf ik op de hoogte van nieuwe updates en kan ik verbeteringen in de kilvers en levellers doorgeven aan Harcon.”
Terra: Hoe heb je het nivelleren zien evolueren in de loop der tijd?
PB: “Vroeger waren de systemen niet zo fijn als ze nu zijn. Nu heb je proportionele ventielen en de nodige technologie om preciezer te werken met een nivelleerbord of kilverbak. In het begin was het aandeel klanten dat terughoudend was tegenover de lasertechnologie groter dan vandaag. Ze wisten niet, hoe ze aan het instellen van de laser moesten beginnen. Daarom stond ik na de aflevering wel steeds paraat om te helpen bij het instellen van de laser of bij het uitwerken van een vlak op de juiste manier. In de bouw werd er vooral in het begin genivelleerd met bulldozers op het oog ofwel met een tractor met kilverbord. Daarna kwamen de laserontvangers of werden op kilverborden masten geplaatst met machineontvangers. Dit gebeurde wel nog niet automatisch en de machinist moest de nodige handelingen uitvoeren om het perceel vlak te krijgen. Vroeger waren er bovendien niet zoveel merken op de markt wat maakte dat de tweedehands markt klein was. Door de komst van het internet kunnen klanten nu met een paar klikken alle nivelleermachines in Europa bekijken. Dit maakt het ook toegankelijker om te beginnen met kilveren door middel van een tweedehands bord. Door de stijging van de grondstofprijzen de afgelopen jaren wordt er ook veel meer interesse getoond om te nivelleren. Bij het storten van beton op een grote oppervlakte bijvoorbeeld, is het belangrijk dat het vlak juist is genivelleerd. Een paar centimeter verschil betekent een grote hoeveelheid extra beton dat gestort moet worden.”
Terra: Wat is het verschil tussen een kilverbak en een leveller?
PB: “Een leveller is vrij beperkt in het meenemen van materiaal. Het voordeel van de Harcon-levellers is dat je ze ook kan gebruiken om te duwen. Hierdoor kan je beter werken in hoeken. Echter hangt een leveller vaak aan een wiellader die over meer duwkracht dan trekkracht beschikt. Bij de afwerking is er dus minder volume in een leveller dan een kilverbak. Je moet ook kijken naar de juiste toepassing voor het nivelleren. Bij grotere oppervlaktes is het best om voor een kilverbak te kiezen, terwijl bij kleinere oppervlaktes zoals het nivelleren van opritten en tuinen je best kiest voor een leveller.”
Terra: Wat zijn de verschillen tussen het nivelleren met een kraan en een leveller of kilverbak?
PB: “Er zijn zaken dat je met een leveller of een kilverbak niet kan doen, wat je met een kraan met 3D of 2D wel kan doen. Dit zijn vooral steile hellingen of in beperkte ruimtes waar het niet mogelijk is om met een leveller of een kilver te rijden. Bij het afgraven van grond wordt er beter een kraan ingezet, tenzij je beschikt over een scraper voor een grotere oppervlakte. Bij grote oppervlaktes kan je met een kraan nooit het rendement halen als met een leveller en een kilver. Waar je op het einde met een kraan enkele m³ tekort komt, kan je dit met een nivelleermachine snel en goed oplossen door nog een paar rondjes op het terrein te rijden. Een kraan daarentegen moet terug helemaal opnieuw beginnen om die extra m³ er terug af te halen. De transporttijd ligt dus veel lager bij een nivelleermachine. Een nivelleermachine stelt zichzelf automatisch af waardoor je weinig of bijna geen manuele handelingen moet uitvoeren.”
Terra: wat zijn de huidige besturingssystemen die je kan plaatsen op een kilver of een leveller?
PB: “Het eenvoudigste om te beginnen is met laserbesturing. Daar kan je kiezen tussen één of twee ontvangers naarmate de precisie waarmee je wil werken. Met twee ontvangers kan je de machine aan beide kanten aansturen. Dit is het meest voorkomende systeem en het is nauwkeurig tot op enkele millimeters. Er bestaan ook gps-systemen. In gps heb je twee verschillende systemen: landbouw- en bouw-gps. Van nauwkeurigheid zijn ze hetzelfde, echter kan je met de landbouw-gps minder dan met een bouw-gps. Met een landbouw-gps kan je enkel vlakken aanmaken en deze stuk per stuk bewerken, hetzelfde systeem als met een laser dus, terwijl je met een bouw-gps van het één vlak kan doorrijden naar het andere aangemaakte vlak. Op vlak van precisie zit je met een afwijking van 3 tot en met 4 centimeter. Het voordeel aan een gps-besturing is dat je werkt met bestanden die je upload in de besturing zelf. Er moeten geen lasers worden uitgezet en je hebt geen last van de weersomstandigheden. In dik beboste gebieden of nabij gebouwen of bruggen kan de gps wel ontvangst problemen ondervinden. Als laatste heb je totaalstation, die het 3D werken van een gps en de nauwkeurigheid van de laser samenbrengt.”
