Kippen of afschuiven?

Het transporteren van grond, zand en puin is een belangrijk onderdeel van quasi elke werf. Het verplaatsen van een massa materiaal van de ene kant van de werf naar de andere, of nog verder, naar bijvoorbeeld een tijdelijke opslagplaats, dient in alle veiligheid te gebeuren. De evolutie van een eenvoudige éénassige kipkar naar de moderne dumpers mag gerust indrukwekkend worden genoemd. Heel lang was kippen de enige manier om de kar leeg te maken, maar ondertussen kwam er ook een andere techniek op de markt, namelijk het afschuiven. Terra vergelijkt de twee technieken voor u.

Kippen
Kippen is een techniek die terug gaat in de eeuwen. Om de lading te lossen werd eenvoudig de kar achterover gekanteld, de zwaartekracht deed de rest. Het is dus een beproefde techniek. Aan het principe is niets gewijzigd doorheen de tijd, alleen de wagens werden ingewikkelder. Door de bak met behulp van een hydraulische cilinder de lucht in de duwen glijdt de lading achteruit. Er wordt dus gelost zonder dat er weerstand wordt opgebouwd. De bak zelf is een eenvoudige constructie met weinig bewegende delen. Tijdens het lossen ontstaat er ook geen druk op de zijwanden omdat de lading vrij kan schuiven. Omdat er weinig bewegende delen gelinkt zijn aan het lossysteem is er minder onderhoud nodig.

Bij het lossen wordt de bak de hoogte in geduwd. Dit wil zeggen dat werken in beperkte ruimtes, zoals tunnels, of onder leidingen van spoorwegen of trams moeilijk of onmogelijk is. Op oneffen terrein kan kippen ook zorgen voor stabiliteitsproblemen, met omver vallen tot gevolg. Een oplossing die fabrikanten daar bedachten is de vlakstelling waarbij de ophanging van het chassis (in beperkte mate) zijdelingse oneffenheden kan opvangen.
Omdat de lading door middel van de zwaartekracht uit de bak schuift kan het ook gebeuren dat er kleverig materiaal zoals klei in de bak blijft plakken. Tijdens het lossen is dit een extra risicofactor omdat het zwaartepunt van de wagen sterk wordt verhoogd. Tijdens het vullen heeft dit ook als gevolg dat er minder kuubs kunnen meegenomen worden omdat er nog lading in de bak kleeft.

Voordelen kippen

• Lossen met de minste weerstand, dus minder slijtage
• Eenvoudige constructie van de bak
• Geen druk op zijwanden
• Minder bewegende delen, dus minder onderhoud

 

Afschuiven
Afschuiven van ladingen is een recentere ontwikkeling dan kippen, het systeem werd in 1996 door Josef Fliegl ontwikkeld. Bij het afschuiven gaat de voorwand van de dumper samen met een deel van de bodem achteruit schuiven en zo de lading uit de bak duwen. Het afduwen gebeurt in twee stappen: Tijdens stap 1 schuift de voorste bodemhelft samen met de voorwand achteruit over de achterste bodemhelft, bij stap 2 schuift de voorwand over de voorste helft van de bodem en duwt het laatste stukje lading naar buiten.
Schrapers op de voorwand zorgen ervoor dat eventueel aanklevende lading afgeschraapt wordt zodat de bak volledig leeg wordt geduwd. Omdat de bak niet omhoog wordt geduwd kan er ook in beperkte ruimtes of onder leidingen gelost worden. Het zwaartepunt van de wagen is ook relatief laag en wordt niet verhoogd bij het lossen, zodat ook gelost kan worden wanneer de wagen niet vlak staat. Omdat de lading niet door middel van zwaartekracht uit de bak schuift, maar actief uit de bak geduwd wordt, kan er ook hoger gelost worden, zodat voor een zelfde hoeveel kubieke meter materiaal, minder terrein nodig is voor opslag (indien niet wordt opgeduwd met bulldozer of kraan).
Ook kan er gedoseerd gelost worden, bijvoorbeeld grind of zand op een weg.

Bij het afduwen van de lading komt er, zeker wanneer de eerste helft van de bak schuift, druk op de lading en zijwanden. Dit kan bij bepaalde producten ook verdichting veroorzaken, maar speelt minder rol bij zand, grind of puin. Grote brokken puin kunnen zich wel klem zetten tussen de zijwanden, maar mits tijdig ingrijpen van de chauffeur kan dit voorkomen worden. De druk op de zijwanden wordt opgevangen door extra verstevigingsbalken. Het afschuifsysteem heeft meer bewegende delen dan een kipsysteem wat tijdig onderhoud noodzakelijk maakt voor een lang leven.

Voordelen afschuiven

• Lossen in lage ruimtes of onder kabels
• De wagen moet niet pas staan om te kunnen lossen
• De lading kan gedoseerd gelost worden
• Actief opduwen van materiaal tijdens het lossen